Właściwości zdrowotne chrzanu

 

Chrzan - właściwości lecznicze i zdrowotne
CSG Swim Gear Ltd

 

Większość z nas zjada chrzan raz w roku na Wielkanoc. Szkoda, bo roślina ta nie tylko podnosi walory smakowe wielu dań od kanapek i sosów zaczynając, na pieczeniach kończąc, ale także posiada liczne właściwości zdrowotne.

Chrzan zawiera między innymi witaminę C, kwas foliowy, sód, magnez, potas, wapń, cynk, mangan, witaminę B6, selen, miedź, witaminę B3, witaminę K, witaminę B1, witaminę B2, kwas pantotenowy, glukozynolany, fitoncydy, flawonoidy, enzymy i aminokwasy. Dzięki bogactwu składników odżywczych wpływa on wielokierunkowo na organizm.

Ze względu na niski indeks glikemiczny (20 IG) może być spożywany przez cukrzyków. Jedzenie chrzanu nie jest zalecane za to osobom cierpiącym na poważne choroby nerek, wątroby oraz nieżyty żołądka.

 

1. Chrzan pomaga w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych

Chrzan nazywany jest naturalnym antybiotykiem. Jest on jednym z najlepszych źródeł działających bakteriobójczo fitoncydów. Pomocny w leczeniu przeziębienia, kaszlu, kataru, zapalenia oskrzeli, astmy i gruźlicy. W przypadku chorych zatok chrzan ułatwia usuwanie z dróg oddechowych zalegającej tam wydzieliny.  Zawarta w roślinie witamina C uszczelnia naczynia krwionośne w śluzówce nosa i utrudnia przenikanie patogenów. Syrop z chrzanu dzięki wykrztuśnym właściwościom pomaga leczyć męczący kaszel oraz odkaża górne drogi oddechowe.

 

2. Chrzan wpływa na metabolizm i pracę układu pokarmowego

Chrzan dzięki swoim rozgrzewającym właściwościom przyśpiesza tempo przemiany materii. Podrażniając błonę śluzową żołądka stymuluje wydzielanie soków trawiennych. Ułatwia trawienie białek zwierzęcych. Zapobiega zaparciom, wzdęciom i zgadze. Glukozynolan synigryna poprawia pracę pęcherzyka żółciowego. Magnez pobudza perystaltykę jelit i wpływa na produkcję żółci.

 

3. Chrzan pomaga w chorobach narządu ruchu

Chrzan polecany jest w reumatoidalnym zapaleniu stawów, artretyzmie, zapaleniu nerwu kulszowego i korzonków nerwowych. Okłady z tartego chrzanu drażniąc skórę powodują przekrwienie tkanek i wywołują uczucie intensywnego ciepła. Wpływa to na redukcję bólu, poprawia sprawność ruchową stawów, zmniejsza obrzęki i napięcie mięśniowe.

 

4. Chrzan działa przeciwnowotworowo

Chrzan należy do rodziny roślin krzyżowych. Warzywa z tej grupy są bogatym źródłem glukozynolanów. Badania naukowe wykazały, że związki te i ich pochodne działają chemoprewencyjnie – hamują lub opóźniają karcenogenezę, czyli zmiany prowadzące do powstania nowotworu. Właściwości antykancerogenne chrzanu dotyczą raka żołądka, płuc i pęcherza moczowego. Dodatkowo kwas askorbinowy obecny w chrzanie dzięki swym antyoksydacyjnym właściwościom również wpływa na zmniejszenie ryzyka zachorowania, m. in. na raka jamy ustnej, przełyku, krtani, szyjki macicy, piersi, trzustki, okrężnicy i odbytnicy.

 

5. Chrzan pobudza produkcję kolagenu

Chrzan jest jednym z bogatszych źródeł witaminy C – 24.9 mg w 100 gramach rośliny. Witamina C odgrywa kluczową rolę w produkcji kolagenu. Jej duże ilości potrafią aż kilkukrotnie zwiększyć jego syntezę. Wraz z upływem czasu zdolność organizmu do regeneracji zanikających włókien kolagenowych maleje. Dlatego ważne jest, by w codzienna dieta była bogata w produkty pobudzające biosyntezę tego białka.

 

6. Chrzan zmniejsza ryzyko wystąpienia wad rozwojowych płodu

Bezmózgowie, rozszczep kręgosłupa i przepuklina mózgowa to wady letalne lub powodujące poważne i trwałe upośledzenie sprawności. Są one jedną z najczęstszych przyczyn śmierci niemowląt. Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania ich wystąpieniu jest przyjmowanie kwasu foliowego. Do powstania wad cewy nerwowej dochodzi w pierwszych tygodniach ciąży, kiedy wiele kobiet nie zdaje sobie jeszcze sprawy ze swojego stanu. Dlatego ze względów profilaktycznych kobiety w wieku rozrodczym powinny pamiętać o odpowiedniej ilości witaminy B9 w diecie. Chrzan zawiera około 57 µg kwasu foliowego w 100 gramach rośliny.

 

7. Chrzan wpływa pozytywnie na samopoczucie

Obecne w roślinie pirydoksyna i kwas foliowy przyczyniają się obniżenia poziomu homocysteiny we krwi. Wysokie stężenie tego aminokwasu oddziałuje negatywnie na produkcję serotoniny. Od ilości tego neuroprzekaźnika w organizmie w dużym stopniu zależy nasz stan psychiczny. Zbawienny wpływ na samopoczucie ma także obecny w chrzanie magnez. Powstrzymuje on uwalnianie z zakończeń nerwowych adrenaliny i noradrenaliny, które wraz z kortyzolem zaliczane są do hormonów stresu.

 

8. Chrzan zwalcza wolne rodniki tlenowe

Rodniki uszkadzają między innymi odpowiedzialne za produkcję insuliny komórki β-trzustki, co przyczynia się do rozwoju cukrzycy. Wpływają także na rozwój zaćmy, miażdżycy, nowotworów i demencji. Przyśpieszają starzenie się organizmu. Obecna w chrzanie witamina C uważana jest za jeden z najsilniejszych antyutleniaczy. Zapobiegając nadprodukcji wolnych rodników przeciwdziała ona uszkodzeniom tkanek i organów powodowanym przez stres oksydacyjny. Przeciwutleniaczami są również występujące w chrzanie cynk, selen i miedź.

 

9. Chrzan zwiększa biodostępność żelaza niehemowego

80% przypadków anemii wywołanych jest brakiem żelaza. Dużo łatwiej przyswajalne jest pochodzące z mięsa żelazo hemowe, niż występujące w roślinach żelazo niehemowe. Absorpcja tego drugiego jest niska i wynosi od 1% do 5% w zależności od źródła. Chrzan nie zawiera wprawdzie dużo żelaza, bogaty jest za to w kwas askorbinowy, który potrafi zwiększyć nawet trzykrotnie przyswajanie żelaza niehemowego. Mangan i miedź również poprawiają absorpcję tego minerału. Jest to ważne dla osób na diecie wegańskiej i wegetariańskiej. Aby nie dopuścić do rozwoju anemii muszą one szczególnie dbać nie tylko o obecność żelaza niehemowego, ale także składników zwiększających jego wchłanianie.