8 właściwości zdrowotnych i leczniczych marchwi

 

Marchew ze względu na liczne właściwości zdrowotne i lecznicze oraz niską cenę powinna być stałym elementem naszej diety. Szczególnie bogata jest w witaminę A, a konkretnie jej roślinną prowitaminę beta-karoten. Oprócz niej zawiera także szereg innych substancji odżywczych. Są to między innymi witamina K, witamina C, witamina B6, kwas foliowy, witamina B3, witamina B1, witamina E, witamina B2, kwas pantotenowy, potas, mangan, fosfor, wapń, magnez, żelazo, cynk, miedź, pektyny i błonnik. Jej wartość kaloryczna to zaledwie 41 kcal w 100 gramach owocu.

Ciekawostką jest, że przez prawodawstwo unijne marchew uważana jest za owoc, a nie warzywo. Stało się tak na prośbę Portugalii, która produkuje dżem z tej rośliny. Ponieważ Unia Europejska dotuje tylko dżemy robione z owoców, Portugalczycy poprosili o uznanie marchwi za takowy i ich wniosek został pozytywnie rozpatrzony.

 

1. Marchew wpływa pozytywnie na wzrok

Witamina A jest uważana za najważniejszą witaminę dla oczu. Jej pochodna (retinal) wchodzi w skład rodopsyny – światłoczułego barwnika znajdującego się w pręcikach siatkówki, który umożliwia widzenie barwne, rozróżnianie odcieni i widzenie po zmierzchu. W przypadku niedoboru witaminy A oczy znacznie wolniej adaptują się do widzenia w przyciemnionych pomieszczeniach lub o zmroku i dochodzi do rozwoju ślepoty zmierzchowej, nazywanej także kurzą ślepotą. Marchew jest jednym z najbogatszych źródeł beta-karotenu, czyli roślinnej prowitaminy A.

Pozytywny wpływ na oczy wykazuje także witamina C, która obecna jest w cieczy wodnistej wypełniającej przednią komorę oka. Dzięki swym antyoksydacyjnym właściwościom przeciwdziała ona zaćmie starczej. Witamina B1 z kolei wpływa na prawidłowe funkcjonowanie nerwu wzrokowego. Witamina B2 oddziałuje na stan siatkówki i soczewki, a witamina B6 i kwas foliowy biorą udział w profilaktyce zwyrodnienia plamki żółtej (AMD).

 

2. Marchew przeciwdziała miażdżycy

W wyniku osadzania się blaszki miażdżycowej spowodowanego zbyt wysokim poziomem cholesterolu naczynia krwionośne zwężają się blokując swobodny przepływ krwi. Konsekwencją tego są między innymi zawały serca, udary mózgu i zatory płucne.

Witamina A przeciwdziała utlenianiu się złego cholesterolu LDL. Zapobiega w ten sposób jego nieopanowanemu przenikaniu przez ścianki naczyń krwionośnych i tworzeniu złogów miażdżycowych.

Witamina C hamuje syntezę cholesterolu, zwiększa jego wykorzystanie przez komórki, dzięki czemu mniej pozostaje go we krwi oraz usprawnia jego metabolizm.

Witamina B6 i kwas foliowy wpływają na utrzymanie odpowiedniego poziomu homocysteiny we krwi ograniczając w ten sposób zdolność cholesterolu do przylepiania się do ścian naczyń krwionośnych.

Powstawaniu blaszki miażdżycowej przeciwdziała także witamina K.

 

3. Marchew pomaga walczyć z namiarem wolnych rodników

Powstawaniu nadmiaru wolnych rodników sprzyjają stany zapalne w organizmie, alkohol, papierosy, zanieczyszczone środowisko, stres, nieprawidłowa dieta z dużą ilością tłuszczów zwierzęcych i przetworzonej żywności. Stres oksydacyjny wywołany ich działaniem prowadzi do osłabienia układu odpornościowego, przyśpiesza starzenie oraz wpływa na rozwój miażdżycy, cukrzycy, zaćmy, chorób nowotworowych i neurodegeneracyjnych.

Nadprodukcję wolnych rodników neutralizują antyoksydanty. Organizm człowieka sam wytwarza wiele z nich, jednak z wiekiem zdolność ta ulega osłabieniu. Dlatego konieczne jest dostarczanie antyoksydantów z zewnątrz. Marchew zawiera jedne z najsilniejszych: witaminę A, witaminę C, witaminę E, miedź i cynk.

 

4. Marchew oddziałuje pozytywnie na układ nerwowy

Będące przeciwutleniaczami witamina A i witamina C przeciwdziałają uszkodzeniom spowodowanym przez wolne rodniki tlenowe, na które szczególnie narażony jest mózg. Witamina B6 i kwas foliowy wpływają na obniżenie stężenia homocysteiny we krwi. Jej wysoki poziom zaburza produkcję nazywanej hormonem szczęścia serotoniny, zwiększa ryzyko rozwoju depresji oraz uważany jest za niezależny czynnik rozwoju chorób neurodegeneracyjnych takich jak Alzheimer i Parkinson. Magnez działa uspokajająco, odprężająco, przywraca równowagę psychiczną.

 

5. Marchew wpływa na produkcję kolagenu

Wytwarzanie kolagenu przez organizm wraz z upływem lat maleje. Pierwszymi widocznymi objawami przewagi procesów degradacji tego białka nad procesami jego syntezy są utrata elastyczności i jędrności przez skórę oraz szybsze utrwalanie się zmarszczek. Następnie pojawiają się bóle stawów i kręgosłupa. Z czasem stopniowy ubytek kolagenu w organizmie zaczyna dotyczyć innych narządów. Witamina C stymuluje produkcję kolagenu. Jej wchłanianie usprawniają witamina A, witamina B2, witamina B6, wapń, magnez i cynk.

 

6. Marchew pomaga w profilaktyce cukrzycy typu II

Cukrzyca typu II jest chorobą, której można przeciwdziałać. Jednym ze sposobów zapobiegania jej rozwojowi jest zmiana diety na bogatą w produkty o niskim indeksie glikemicznym i wysokiej zawartości antyoksydantów. Tak jak w przypadku wielu innych chorób wolne rodniki tlenowe ponoszą część odpowiedzialności za zachorowania na cukrzycę typu II – w wyniku stresu oksydacyjnego dochodzi do uszkodzenia komórek β-trzustki odpowiedzialnych za produkcję insuliny.

Przeciwutleniacze obecne w marchwi niszczą nadmiar wolnych rodników. Szczególne znaczenie w zapobieganiu cukrzycy typu II ma witamina E. Badania naukowe potwierdzają także jej działanie terapeutyczne, chroniące przed rozwojem powikłań, gdy choroba już wystąpiła. Również witamina K pomagając regulować gospodarkę cukrowo – insulinową zmniejsza ryzyko zachorowania. Dodatkowo marchew w surowej postaci ma niski indeks glikemiczny – 30 IG, dlatego może być bez obawy spożywana przez diabetyków. Niestety gotowane warzywo traci tą właściwość – 80 Ig i musi być jedzone z umiarem.

 

Więcej na temat cukrzycy przeczytasz w artykule Cukrzyca Typu 1 i 2  w serwisie Droga Zdrowia.

 

7. Marchew wspomaga organizm przed i w trakcie miesiączki

Witamina C wydłużą fazę lutealną cyklu menstruacyjnego, czyli czas między zakończeniem owulacji, a wystąpieniem krwawienia. Witamina K zmniejsza obfite krwawienie podczas okresu. Witamina B6 i magnez wpływają na obniżenie bólu towarzyszącego miesiączce. Dodatkowo witamina B6 łagodzi objawy Zespołu Napięcia miesiączkowego oraz pomaga wyregulować cykl menstruacyjny.

 

8. Marchew wpływa pozytywnie na wygląd skóry

Witamina A chroni przed skutkami opalania, przyśpiesza leczenie poparzeń słonecznych, stymuluje różnicowanie keratynocytów i regenerację naskórka oraz poprawia wygląd skóry trądzikowej.

Witamina C pobudza produkcję kolagenu oraz wzmacnia naczynia krwionośne przeciwdziałając w ten sposób między innymi pajączkom na nogach i żylakom.

Dodatkowo witaminy te wraz z witaminą E neutralizują wolne rodniki tlenowe, co wpływa na opóźnienie procesów starzenia się skóry i powstawania zmarszczek.

Witamina B3 zapobiega łupieżowi, rozjaśnia przebarwienia oraz pomaga w leczeniu łuszczycy i trądziku.

Jedzenie marchwi lub picie soku z niej potrafi lekko zmienić koloryt naszej cery nadając jej bardziej intensywną barwę.