Przyprawy ziołowe – ich właściwości lecznicze i zastosowanie w kuchni
Przyprawy ziołowe nie tylko podkreślają smak potraw nadając im niepowtarzalnego, intensywnego aromatu, mają one także liczne właściwości lecznicze. W medycynie naturalnej wykorzystywane od stuleci w celu poprawienia pracy układu trawiennego, leczenia infekcji bakteryjnych i wzmocnienia odporności. Oto kilka z najczęściej stosowanych w kuchni przypraw ziołowych:
Bazylia
Bazylia wspomaga funkcjonowanie układu trawiennego, poprawia apetyt, pobudza wydzielanie soku żołądkowego, działa przeciwskurczowo, ułatwia przyswajanie składników pokarmowych, przywraca prawidłowe ruchy perystaltyczne jelit, przyśpiesza trawienie, poprawia nastrój, pobudza laktację, działa przeciwgrzybiczo i przeciwbakteryjnie – zarówno wobec bakterii Gram-dodatnich, jak i Gram-ujemnych, ma właściwości przeciwutleniające i immunomodulujące.
Bazylia podnosi smak potraw z pomidorami, papryką, cukinią, bakłażanami, soczewicą i grochem, dobrze komponuje się z serami, wpływa korzystnie na smak sosów, farszów, grzybów, kiełbas, ryb, makaronów, pizz i zapiekanek.
Rozmaryn
Rozmaryn ma właściwości przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne – szczególnie wobec bakterii powodujących próchnicę, przeciwwirusowe, przeciwutleniające, poprawia trawienie, działa przeciwcukrzycowo, hepatoochronnie, przeciwnowotworowo, moczopędnie i przeciwwrzodowo, chroni przed szkodliwym działaniem promieniowania UV i innego promieniowania jonizującego.
Rozmaryn dobrze komponuje się z daniami z ziemniakami, kalafiorem i fasolą. Wpływa korzystnie na smak pieczywa, duszonej i pieczonej wieprzowiny i jagnięciny, potraw z ryb oraz kaczki. Dodawany jest także do deserów przełamując ich słodki smak.
Tymianek
Tymianek poprawia sprawność układu moczowego, działa moczopędnie, wiatropędnie, rozkurczowo, ma właściwości bakteriobójcze i przeciwrobacze, zwiększa apetyt i przyśpiesza metabolizm, podwyższa ciśnienie tętnicze, łagodzi stany zapalne pochwy oraz redukuje kaszel rozrzedzając śluz w płucach i oskrzelach. Polecany jest także osobom ciepiącym na bóle reumatyczne. Kobiety w ciąży powinny go unikać, gdyż może przyczynić się do przedwczesnego porodu.
Tymianek podkreśla smak dań z wołowiny, cielęciny, drobiu, dziczyzny i ryb. Dobrze komponuje się z pomidorami, czosnkiem, cebulą, ziemniakami, pieczarkami, papryką, ogórkami, cytryną i natką pietruszki. Dodawany często do pasztetów, wędlin, zup i sałatek. Dobrze komponuje się także z miodem.
Majeranek
Majeranek działa przeciwzapalnie i rozgrzewająco, pomaga udrożnić nos podczas kataru, łagodzi kaszel, ma właściwości przeciwutleniające, pomaga w problemach trawiennych, pobudza wydzielanie żółci i soków żołądkowych, działa wiatropędnie, łagodzi bóle brzucha i wzdęcia, ogranicza nadmierną fermentację w przewodzie pokarmowym, zmniejsza nasilenie biegunek i powstrzymuje mdłości.
Majeranek dobrze komponuje się z ciężkostrawnymi daniami mięsnymi, z pasztetami, wędlinami i flaczkami oraz z potrawami rybnymi. Nadaje smaku żurkowi, daniom z grochu i fasoli, potrawom z kapusty i ziemniaków oraz marynatom. Majeranek dodany do tłuszczu powstrzymuje jego jełczenie.
Oregano
Oregano wspomaga pracę układu trawiennego, pobudza wydzielanie soków żołądkowych i żółci, łagodzi zaparcia i wzdęcia, działa przeciwbiegunkowo, wiatropędnie i moczopędnie, ma właściwości przeciwgrzybicze i bakteriobójcze, pomaga w nieżytach górnych dróg oddechowych, działa rozkurczowo i wykrztuśnie, ma właściwości antyoksydacyjne.
Oregano wyjątkowo dobrze komponuje się z pomidorami. Nadaje smaku daniom pochodzącym z kuchni włoskiej i greckiej, takim jak pizza, spaghetti bolognese, lasagne, musaka czy gyros. Stanowi bardzo popularną przyprawą również w Turcji. Oregano używane jest często także w innych kuchniach świata, między innymi do przyprawiania mięs, ryb i sałatek oraz do aromatyzowania niektórych wódek i likierów.
