Cholina – funkcje w organizmie, źródła, niedobór, nadmiar
Cholina początkowo zaliczana była do witamin z grupy B. Z czasem uznano, że nie jest ona klasyczną witaminą, a substancją witaminopodobną. Do dzisiaj jednak często określana jest jako witamina B4.
Cholina pełni w organizmie szereg funkcji i jest niezbędna do jego prawidłowego funkcjonowania. Nasz organizm potrafi ją wyprodukować sam przy pomocy witaminy B9, witaminy B12 oraz aminokwasów metioniny i seryny. Są to jednak ilości nie zaspakajające zapotrzebowania na nią, przede wszystkim u osób żyjących w przewlekłym stresie. Dlatego powinna być dostarczana także z zewnątrz w pożywieniu lub drogą suplementacji.
Cholina – funkcje w organizmie
• jest prekursorem acetylocholiny – neuroprzekaźnika wpływającego na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, jej niedobór w mózgu jest jednym z markerów choroby Alzheimera,
• jest składnikiem lecytyny – fosfolipidu zapobiegającego się odkładaniu tłuszczu w tkankach, obniżającego poziom złego cholesterolu LDL i trójglicerydów we krwi oraz podnoszącego poziom dobrego cholesterolu HDL,
• chroni wątrobę przed uszkodzeniami wywoływanymi przez alkohol, toksyny, wirusy i niektóre leki, pomocna w leczeniu marskości wątroby, stłuszczenia wątroby i zapalenia wątroby,
• wpływa na prawidłowy rozwój układu nerwowego płodu, gdyż jej metabolizm jest ściśle skorelowany z cyklem kwasu foliowego, który bez choliny w organizmie nie będzie poprawnie przyswajany,
• poprawia przepływ krwi w łożysku, co wpływa na zmniejszenie ryzyka stanu przedrzucawkowego u kobiet w ciąży,
• ułatwia wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: witaminy A, witaminy D, witaminy E i witaminy K,
Cholina – źródła pokarmowe
Żółtko jaja kurzego, podroby, kiełki pszenicy, otręby pszenne, pistacje, orzechy ziemne, szpinak, zielony groszek, soja, soczewica, wołowina, kurczak, pomidory, płatki owsiane, kapusta, groch, fasola, sałata, ryby, ser, mleko.
Cholina – czynniki ułatwiające i utrudniające wchłanianie
Wchłanianie choliny polepszają kwas foliowy, inozytol oraz witamina A. Jej przyswajanie pogarszają wysoka temperatura, alkohol, kawa i cukier.
Cholina – zapotrzebowanie organizmu
Normy wystarczającego spożycia przez osoby zdrowe i prawidłowo odżywione opracowane przez Instytut Żywności i Żywienia.
• niemowlęta do szóstego miesiąca życia – 125 mg/dobę
• niemowlęta od pół roku do roku życia – 150 mg/dobę
• dzieci od roku do trzech lat – 200 mg/dobę
• dzieci od czterech do dziewięciu lat – 250 mg/dobę
• dzieci od dziesięciu do dwunastu lat – 375 mg/dobę
• dziewczęta od trzynastu do osiemnastu lat – 400 mg/dobę
• chłopcy od trzynastu do osiemnastu lat – 550 mg/dobę
• kobiety od dziewiętnastu lat – 425 mg/dobę
• kobiety ciężarne – 450 mg/ dobę
• kobiety karmiące – 550 mg/dobę
• mężczyźni od dziewiętnastu lat – 550 mg/dobę
Cholina – niedobór
Na niedobory najczęściej cierpią alkoholicy, osoby narażone na długotrwały stres oraz chorzy żywieni pozajelitowo. Objawy braku choliny to:
• stany lękowe, rozdrażnienie, bezsenność,
• obniżona sprawność umysłowa,
• ból głowy, szum w uszach, mdłości,
• wzrost poziomu cholesterolu i trójglicerydów we krwi,
• stłuszczenie i marskość wątroby,
• miażdżyca tętnic, podwyższone ciśnienie krwi, dolegliwości sercowe,
• zaburzone przyswajanie kwasu foliowego,
• opóźniony rozwój u dzieci,
Cholina – nadmiar
Nie stwierdzono dotychczas jej toksyczności. Przedawkowanie choliny pochodzącej z diety jest praktycznie niemożliwe, gdyż rozpuszcza się ona w wodzie i jej nadmiar nie gromadzi się w organizmie, tylko jest usuwany na bieżąco wraz z moczem. Inaczej rzecz wygląda z preparatami farmaceutycznymi zawierającymi cholinę. Ich nadmierne spożycie wywołać powikłania zdrowotne, takie jak:
• obniżone ciśnienie tętnicze,
• zaburzenia psychiczne,
• mdłości, biegunki, wymioty,
• wzmożona potliwość, rybi zapach z ust,
• niedobór witaminy B6,
